Genre(s)
We hebben al verschillende heruitgaven van het werk van Vidna Obmana door het Poolse Zoharum besproken, en zolang ze blijven uitkomen, gaan wij verder op ons elan. Vidna Obmana is een buitengewoon productieve Belgische artiest die al sinds het midden van de jaren tachtig ambient maakt, en samengewerkt heeft met namen als Hybryds, Steve Roach, Serge Devadder, David Lee Myersen en PBK.
Tussen 1984 en 2007 bracht Vidna Obmana niet minder dan 87 uitgaves uit, om daarna onder zijn werkelijke naam Dirk Serries verder te gaan. Zoharum heeft ondertussen tien heruitgaves van Vidna Obmana op de teller staan, en daar moet u weten dat één heruitgave vaak twee of drie platen van Vidna Obmana bevat. Deze ‘Dante Trilogy’ bevat bijvoorbeeld drie platen die tussen 2001 en 2004 verschenen.
Bij zoveel overvloed aan ambient zou u kunnen denken dat het allemaal een beetje als hetzelfde klinkt, maar dat is hier uitdrukkelijk niet het geval. Waar de verschillende werken die we besproken hebben uit het einde van de jaren tachtig vooral elektronica en loops bevatten, wordt hier met een panoplie aan echte instrumenten gewerkt, en klinkt de muziek aanzienlijk minder repetitief.
U merkt aan de naam ‘Dante Trilogy’ dat de trilogie die hier voorgesteld wordt een thema heeft, en u kunt misschien wel raden dat het hier om het beroemde ‘Inferno’ van de Italiaanse middeleeuwse schrijver Dante Alighieri gaat. De beslissing om rond dit thema te werken nam Vidna Obmana blijkbaar omdat hij bij een nieuw label getekend had – Relapse Records / Release Entertainment – dat gespecialiseerd was in metal.
Nu weten we natuurlijk dat metalfans vaak interesse hebben in dark ambient, maar dan liefst als het echt donker en luguber is. De keuze voor de ‘Inferno’ van Dante als thema komt daar zeker aan tegemoet. Bovendien had Vidna Obmana het gevoel in een doodlopend straatje te zitten. Hij had hard gewerkt om zich een naam te maken in de ambientwereld, en wou nieuwe horizonten verkennen. Het bleek een heel goede zet te zijn, want zijn ‘Dante Trilogy’ werd effectief als baanbrekend beschouwd.
Eigenlijk maakt ‘Inferno’ ook deel uit van een trilogie van Dante Alighieri, die begon met de hel (Inferno), vervolgde met de louteringsberg (Purgatorio) en eindigde met de hemel (Paradiso). Vast staat dat Dante in ballingschap leefde toen hij zijn ‘Comedia’ schreef. Door een politiek conflict waarbij Dante behoorde tot een fractie die het onderspit delfde, moest hij van Florence naar Rome verkassen. U begrijpt dat Dante bijgevolg zijn politieke tegenstanders, waaronder de machtsbeluste paus Bonifatius VIII, in de hel plaatste.
Het beeld van de hel dat Dante creëert is zeer donker, met uitvoerige beschrijving van de aangepaste straffen voor verschillende soorten misdadigers. Volgens sommige critici was Dante zelf depressief en misschien zelfs suïcidaal toen hij zijn ‘Comedia’ schreef. ‘La Divinia Comedia’ – de meer uitvoerige titel die pas twee eeuwen na de dood van Dante werd gegeven aan zijn magnum opus – wordt hoe dan ook als een literair meesterwerk uit de middeleeuwen beschouwd.
Laten we teruggaan naar de muziek en de trilogie die nu in onze cd-speler draait. Het eerste deel van de trilogie heet ‘Tremor’ en kwam in september 2001 uit. Het was een stijlbreuk voor Vidna Obmana, die hier gebruik maakt van heel wat instrumenten: boventoonfluiten, fujara’s, elektrische gitaren en ebow harmonieën, allemaal bijgestaan door heel wat galm en atmosferische geluiden en door variërende tribale ritmes. Toegegeven, Serries had reeds eerder met deze elementen gewerkt, maar hier vormen ze echt de basis van de atmosferische klankvelden.
Op het tweede deel van de trilogie – ‘Spore’, dat in januari 2003 verscheen – grijpt Vidna Obmana deels terug naar typisch elektronisch gevormde ritmes, al blijft de nadruk wel liggen op galmende fluiten en andere geluiden. Belangrijk is dat Dirk Serries hier ook andere muzikanten uitnodigt om mee te spelen. Joris De Backer brengt contrabas en strijkers aan op twee nummers, en niemand minder dan Marc Verhaegen – in wiens versie van The Klinik Dirk Serries ooit gespeeld heeft – brengt wat trompet op het slotnummer.
Het derde deel ‘Legacy’ uit 2004 verrast door te starten met een stuk gesproken woord uit ‘Inferno’ door Steve Von Till van Neurosis. Uiteraard komen de meer zweverige elementen die we uit de vorige delen kennen snel aan bod. De samenwerkingen worden nog uitgebreider, en bevatten zelfs elektrische gitaar door Steven Wilson van Porcupine Tree, waar Serries verschillende keren mee samenwerkte. Vrouwlief Martina Verhoeven – die zoals steeds instaat voor de lay-out van de heruitgaven – deed ook een bijdrage met ‘gerecycleerde stemmen’.
Zonder enige twijfel is ‘Dante Trilogy’ een van de meest gevarieerde werken van Vidna Obmana. De vraag stelt zich zelfs of dit nog ambient is, iets wat Dirk Serries zelf ook in vraag gesteld heeft. Voor mij is het dat vast en zeker wel, ook al wijkt Vidna Obmana hier behoorlijk af van de platgetreden paden in het genre. Het vormt één geheel dat rustig en galmend voorbij kabbelt. Het resultaat is een zeer opmerkelijk werk dat bijzonder rijk is aan geluiden en atmosferen, wat mij net aanzet om deze uitgave – dat terecht de drie cd’s in één pakket bevat – sterk aan te bevelen.