Genre(s)
De Pool Rafał Kołacki is niet aan zijn proefstuk toe met zijn soundscape albums. Zo maakte hij reeds “Istanbul. Aux Oreilles D'un Etranger” (2015) en “Hijra. Noise From The Jungle” (2016). Naast deze solo albums kennen we de man ook van de projecten HATI, Mammoth Ulthana, Molok Mun en Grobbing Thristle (alle in het bereik van drone, dark ambient, tribal, industrial). In 2017 bespraken we van hem al het solo-album “Ā’zan. Hearing Ethiopia”, dat op boeiende wijze de geluiden van de Ethiopische hoofdstad Addis Abeba tot ons bracht.
Nu doet hij dit nog eens over met Marokko en ook nu weer klinkt de soundscape als de soundtrack bij een documentaire. Deze soundscape bestaat uit één ultralange track van 43 minuten. We horen gezangen (sommige klinken religieus, andere seculier) en Arabische muziek (instrumenten plus zang), we horen iets dat klinkt als de oproep tot gebed vanaf een minaret (‘Allahu akbar’), we horen de branding van de zee, we horen een vertelstem als van de documentairemaker, ik veronderstel in het Pools (het klinkt in elk geval Slavisch, niet Arabisch). De interessantste episode laat een mix horen van fluitspel, geroezemoes en iets dat klinkt als klaterend water (mensen bij een bron of fontein?). We horen nog meer stemmen en geroezemoes, ook kinderstemmetjes en geluiden van autoverkeer (inclusief getoeter) en brommertjes en nog steeds het fluitspel. Als het fluitspel stopt, horen we weer gezang, onzuiver als door een luidspreker en weer gebeden (?) of in elk geval iemand die een tekst afratelt.
We horen op dit album echter tot drie maal toe ook episodes met droney synthesizerklanken. In weerwil tot het vorige wat ik van de artiest hoorde, bestaat de soundscape deze keer niet enkel en alleen uit veldopnames.
Volgens de begeleidende tekst – die ik pas achteraf las, ik vind het vaak interessant om een nieuw album eerst onbevooroordeeld te aanhoren zonder achtergrondinfo – nam Kołacki geluiden op in de straten en op de markt van Tanger, waaronder biddende muezzins. De vertelstem blijkt te citeren uit het werk van Paul Bowes, ‘een charismatische reiziger, componist, schrijver en icoon van het individualisme’, waar ik persoonlijk nog nooit van had gehoord. Paul Frederic Bowles (1910 – 1999) blijkt een Amerikaanse expat te zijn die in 1947 naar Tanger verkaste en er de rest van zijn leven zou blijven. Hij blijkt ook een pionier te zijn op het gebied van Marokkaanse etnomusicologie en maakte er field recordings van 1959 tot 1961. Deze man inspireerde dus Rafał Kołacki tot de opname van dit album “Mektoub”, (ondertitel ‘1001 nocy’ of 1001 nachten), een hoorspel, dat dus een mix is van veldopnames, tekstfragmenten van Paul Bowles in Poolse vertaling en synthesizerdrone (een dertiental minuten in totaal, al dan niet in combinatie met veldopnames en spoken word).
Voor wie vanuit zijn luie zetel graag eens op reis gaat naar Marokko, is dit een gedroomde kans. Puntje van kritiek: we begrijpen uiteraard dat dit een Poolse uitgave is en daarom het spoken word (de citaten van Paul Bowles) in het Pools wordt voorgedragen, maar een link naar een webpagina met de originele Engelse tekst van de citaten ware wel handig geweest voor wie het Pools niet machtig is. Het album verschijnt in een 3-panel ecopak in een gelimiteerde editie van 250 copies.