Nog maar pas moesten we het overlijden melden van protopunk David Johansen, de laatste overlevende van The New York Dolls of daar sterft deze keer een van de eerste ‘echte’ punks: Brian James.

Vele mensen denken aan The Sex Pistols als allereerste Britse punkgroep die een plaatje uitbrachten. Zij dwalen. Er was een band wiens single “New Rose” (met een razende cover van de Beatles song “Help!” op de B-kant) een maand voor The Pistols’ “Anarchy In The UK” in de charts stond en wiens debuutalbum "Damned Damned Damned" ook al voor “Never Mind The Bollocks” van The Sex Pistols uitkwam: The Damned!

Brian James werd geboren als Brian Robertson op 18 februari 1955. Hij begon zijn muzikale carrière met spelen in verschillende protopunk- en tweederangs heavymetalbands, waaronder de garagerockband Bastard en de legendarische oerpunkgroep The London SS, waaruit zowel The Clash, The Damned als Generation X zouden voortkomen.

Hij ging daarna verder met The Damned en schreef bijna al het materiaal voor hun eerste twee albums “Damned Damned Damned” en “Music For Pleasure” voordat hij daar eind 1977 vertrok. Verder werd hij in de periode 1982-1989 ook nog bekend met een andere, meer postpunk en gothic getinte band: The Lords Of The New Church.

London SS

De eerste groep met naam en zeg maar een legendarische naam, waarin Brian James speelde, was London SS. De band werd in maart 1975 geformeerd door Mick Jones en Tony James met de bedoeling muziek te maken in de stijl van Mott The Hoople en The Faces, eerder glamrock en modrock dus.

London SS geraakten nooit echt verder dan hun repetitieruimte en eindeloze audities van potentiële nieuwe bandleden. Uiteindelijk werden de leden van London SS bekender om wat ze later zouden gaan doen dan om wat ze bereikten tijdens het bestaan van de band. Deze oerpunkband wordt wel beschouwd als een soort testlaboratorium en ontmoetingsruimte voor wat een who's-who van de punk zou gaan worden. In London SS ontmoette Brian James drummer Rat Scabies, met wie hij later The Damned zou oprichten. Andere (tijdelijke) leden waren Mick Jones, Paul Simonon en Terry Chimes die later The Clash zouden vormen en verder Tony James (later in Chelsea, Generation X, Sigue Sigue Sputnik en The Sisters Of Mercy) en ook leden van nog een andere oerpunkgoep: The Hollywood Brats, die later zou overgaan in The Boys. Nog een laatste naam die we moeten noemen als bandlid van London SS is Keith Levene, die twee legendarische bands mee zou oprichten: The Clash (waar hij rap weer weg was) en PiL (Public Image Ltd met Johnny Rotten).

Kwamen dus min of meer rechtstreeks voort uit The London SS: The Clash, The Damned, Generation X, Chelsea en The Boys.

Verschillende (ex)leden beweren dat de ‘SS’ in de naam stond voor ‘Social Security’ en helemaal niet voor de ‘SchutzStaffel’ van Nazi-Duitsland.  Wat er ook van zij, de naam London SS zou later nog vooral The Clash achtervolgen, toen die zich ontpopten als een uitgesproken links-politieke band. Overigens werd er in die tijd wel meer gebruik gemaakt van nazireferenties, puur om te shockeren.   

De enige opname van London SS was een demo met Brian James, Mick Jones en Tony James. Muzikaal gezien speelden London SS rechttoe rechtaan rock-'n-roll en covers van sixties R&B nummers. Een voorbeeld hiervan is hun nummer "1–2 Crush On You", dat later werd opgenomen door The Clash als B-kant voor hun single “Tommy Gun” (1978). Sinds 2012 bestaat de groep weer en bracht in 2015 zelfs een plaatje uit met vier songs: “No Beards | No Beerguts | No Beginners”, zonder Brian James weliswaar.

Na hun avontuur in London SS sloten Brian James en Rat Scabies zich nog even aan bij Johnny Moped-gitarist Ray Burns en muziekjournalist Nick Kent in de kortstondige band Subterraneans, maar al gauw richtten ze samen The Damned op.

The Damned

The Damned werd opgericht in mei 1976 en trad twee maanden later voor het eerst op in de Londense 100 Club. De groep bestond toen naast gitarist Brian James (die dus eigenlijk Brian Robertson heette) uit zanger Dave Vanian (echte naam David Letts), bassist Captain Sensible (Ray Burns) en drummer Rat Scabies (Chris Miller).

Deze originele bezetting van The Damned neemt het legendarische eerste punkalbum "Damned Damned Damned" op, voor het al even legendarische label Stiff Records. Dat de band toen al een begrip was, kwam vooral door de waanzinnige optredens met de als een vampier geklede Vanian, de maniakale Rat Scabies die zijn drumstel vernielde of zelfs in brand stak, zijn hoofd als drumstick gebruikte of in dronken toestand mensen uit het publiek lastig viel en tenslotte de clowneske Captain Sensible die in de meest onnozele outfits zoals bloemetjesjurken met boa’s (ik denk dat hij zich daarvoor op The New York Dolls inspireerde) en gorillapakjes op het podium rondhoste.

In 1977 zetten de eigenzinnige heren van The Damned de ganse punkgemeenschap een neus door met Nick Mason, de drummer van Pink Floyd in zee te gaan voor de productie van hun  tweede album, "Music For Pleasure", en zo te bewijzen wie de échte punks waren door ook de ongeschreven punkwetten met de voeten te treden. Pink Floyd was namelijk een van de door de punks meest gehate groepen van het door hun meest gehate genre: progrock! Eigenlijk wilden The Damned Syd Barrett, de legendarische medeoprichter, songschrijver en zanger-gitarist van de originele Pink Floyd als producer. Maar die was mentaal nog altijd te ver heen nadat hij in de sixties overmatig van de LSD had gesnoept, waardoor een waarschijnlijk reeds latent aanwezige psychose doorbrak en hij de rest van zijn leven bij zijn moeder doorbracht waar hij onder meer thee dronk en cactussen kweekte.

Het resultaat van dit tweede Damned album "Music For Pleasure" viel echter nogal tegen. Toch qua verkoopscijfers want persoonlijk vind ik dit ook best een heel sterk album met schitterende songs als “Problem Child” (met stip de beste song), “One Way Love”en “You Know”.

Door het geruzie na de teleurstellende opvolger “Music For Pleasure” valt de groep begin ‘78 uiteen. Brian James was kop van jut omdat hij tegen de zin van de anderen een tweede gitarist in de groep had gehaald en men verweet hem een dictatoriale houding. Vanian, Scabies en Sensible herenigen zich echter weer in Les Punks (met Lemmy van Motörhead!) en later in The Doomed en uiteindelijk, na aan Brian James de rechten op de naam te hebben ontfutseld, begin ’79 gewoon weer in The Damned , die nu meer een acid rock en later een postpunk en gothic richting zouden inslaan.

Tanz Der Youth

Brian James creëerde na zijn afscheid van The Damned het kortstondige Tanz Der Youth, samen met Andy Colqhoun van The Deviants en The Pink Fairies op bas, Alan Powell van Chicken Shack, Vinegar Joe en Hawkwind  op drums en Tony Moore (ex- Iron Maiden) op keyboards. Ze toerden met Black Sabbath op de Never Say Die! Tour en brachten in 1978 één single uit: "I'm Sorry, I'm Sorry" / "Delay".

Brian James speelde vervolgens in Iggy Pop's solo touring band (1979) en nam zijn eerste twee solo singles op, "Ain't That a Shame" (1979) en "Why? Why? Why?" (1982), beide met Stewart Copeland van The Police als drummer. Hij was ook te gast op het album “Out in the Jungle” uit 1982 van de Australische protopunkers The Saints.

The Lords Of The New Church

De volgende band van Brian James was The Lords Of The New Church. Het zaad voor The  Lords Of The New Church was al gekiemd toen The Damned  in 1977 met de Amerikaanse punkband The Dead Boys speelde in de legendarische punkkeet CBGB’s in New York. De zanger van The Dead Boys was Stiv Bators. Later dat jaar kwamen The Dead Boys in Engeland optreden als special guest op The Damned hun “Music For Pleasure” toer en Brian James en Stiv Bators vonden in mekaar zielsgenoten. Ze konden het zo goed met elkaar vinden dat ze besloten om samen een nieuwe band op te richten:. Stiv Bators verhuisde daarvoor in 1981 zelfs speciaal van de USA naar Londen.

The Lords Of The New Church worden beschouwd als een soort punk supergroep. Buiten Brian James en Stiv Bators was er ook nog  bassist Dave Tregunna (ex-Sham 69) en drummer Nick Turner (ex-Barracudas).  The Lords Of The New Church namen drie albums op en meerdere live platen in de periode van 1982 tot hun breuk in 1989. Evenals zijn ex-collega’s van The Damned, ging ook Brian James nu met zijn Lords Of The New Church meer de postpunk en gothic rock toer op. Muzikaal waren The Lords Of The New Church een mix van punk, postpunk, glam, garage rock en gothic rock. Met een fikse dosis rock’n’roll en een vleug donkere psychedelica.

Nu volgden er drie succesvolle studioalbums van The Lords Of The New Church, met schitterende singles als "Open Your Eyes", "Dance With Me" en "Method To My Madness". The Lords Of The New Church namen ook een aantal sublieme postpunk coverversies op van sixties rocknummers.

In 1982 kwam het titelloze debuutalbum van The Lords Of The New Church uit. Hierop staan knallers als “New Church”, “Russian Roulette”, “Portobello”, “Open Your Eyes” en een geweldige cover van de sixties acid punk/garagerock song “Question Of Temperature” van The Balloon Farm, een hit in 1968.  

In 1983 verscheen hun tweede album “Is Nothing Sacred?”, met weer steengoede songs als “Dance With Me” (mijn persoonlijke lievelingssong van de band), “Tale Of Two Cities” en “Black Girl White Girl”. Ook staat er weer een schitterende cover op van een sixties song. Deze keer is dat “Live For Today” van de garagerock/folkrock band The Grass Roots, een single uit 1967. Als tiener en twintiger heb ik lang niet geweten dat dit nummer een cover was, zo perfect sluit het aan bij de rest van het abum. Wat vooral ook opvalt aan dit album zijn de invloeden van ska, vooral in de song “Johnny Too Bad”.

In 1984 komt het vierde en laatste album uit van de band: “The Method To Our Madness”. Dit vind ik persoonlijk een wat minder album, uitgenomen de steengoede titelsong en opener dan. Ook hier merken we ska-invloeden op in een paar nummers.

In 1985 brengen The Lords Of The New Church nog een single uit met een punk coverversie van “Like A Virgin” van Madonna die eerder grappig is dan goed. Op hun versie wordt  serieus geboerd. En het komt hoorbaar van diep. Wat Madonna daarvan vond, weten we niet.

In 1985 komt ook de compilatie “Killer Lords” uit met naast de beste tracks uit de drie albums nog de Madonna cover (burps) en een mooie cover van “Hey Tonight” (1970) van John Fogerty’s Creedence Clearwater Revival. Deze compilatie is vooral ook interessant voor de niet-album  tracks zoals “Lords Prayer” (mijn favoriete song van dit schijfje en alleen hiervoor al de aanschaf waard).

Een ‘specialleke’ is verder nog de “Psycho Sex EP” die in 1987 werd uitgegeven door het Franse label Bondage International. Daar hoeft geen tekeningetje bij! De band viel in 1989 uiteen toen Stiv Bators het niet meer zag zitten om nog optredens te doen en er de brui aan gaf. Als reden werd vooral rugpijn opgegeven. 

De periode na The Lords Of The New Church

Meer dan een decennium na zijn eerste solosingle gebruikte Brian James de tijd zonder band om zijn titelloze solodebuutalbum op te nemen voor het label New Rose in 1990. 1990 was ook het jaar waarin zijn boezemvriend Stiv Bators stierf, op 3 juni in Parijs. Zijn dood was niet echt rock ‘n’ roll. Hij werd in Parijs domweg overreden door een taxi. Hij was 40 jaar.

Van 1992 tot 1996 speelde Brian James gitaar bij de band met de geweldige naam The Dripping Lips. The Dripping Lips was een band die hij mee oprichtte met in de bezetting verder als bassist de Belg Nicolas Mansy. Deze was multi-instrumentalist en producer en keyboardspeler bij A Split Second. In de jaren 90 zat Mansy in Hugo Race & True Spirit, het collectief opgericht door Nick Cave's Bad Seeds Hugo Race. En verder zat er in de bezetting nog een Engelsman, een Schot en een Amerikaan (drummer Paul Zahl van The Flamin' Groovies en Tuxedomoon). The Dripping Lips opereerden vanuit Brussel.

In 1992 werd Brian James uitgenodigd door de Schotse zanger Robbie Kelman om met zijn Dripping Lips mee te schrijven aan de soundtrack voor de film “Abracadabra”, geregisseerd door Harry Cleven. Ook Arno is te horen op deze soundtrack. Het soundtrackalbum werd op cd uitgebracht.

Later zou Brian James nog samenwerken met een overvloed aan punk- en rock-'n-roll grootheden waaronder Iggy Pop (The Stooges) en Wayne Kramer (The MC5). Hij herenigde zich in juni 1988 met The Damned voor twee shows in The London Town and Country Club UK.

In 2001 nam Brian James het album “Mad For The Racket” op met gitarist (ook zang) Wayne Kramer (The MC5), bassist McKagan (Guns N' Roses, Jane's Addiction) en drummers Stewart Copeland (The Police) en Clem Burke (Blondie) onder de naam Racketeers. Daarna hervormde Brian James, samen met bassist Dave Tregunna (Lords Of The New Church, Sham 69) The Lords Of The New Church in 2002-2003 met zanger Adam Becvare in plaats van de overleden Stiv Bators. De line-up nam het tien nummers tellende, nooit uitgebrachte album “Hang On” op en toerde door Europa.

Toen deze incarnatie van The Lords Of The New Church voorbij was, vormde Brian James een andere band rond zich: The Brian James Gang. Met hijzelf op zang en gitaar, Lords Of The New Church collega Dave Tregunna op bas en Steve Murray als drummer. De band werd gecompleteerd door Austen Gayton als extra gitarist. Binnen een jaar brachten ze de single “New Rose 2006” uit en het album “Hang On”, uitgegeven als The Lords, met tien nieuwe songs,. Het album was enkel verkrijgbaar tijdens de toer in het voorjaar van 2003.  

Verder bracht hij nog drie solo-albums uit: het akoestische “Chateau Brian” (2012),  “Damned If I Do” (2013), waarvoor hij negen Damned songs heropnam en “The Guitar That Dripped Blood” (2015).

Nog niet zo lang geleden, in 2022 en meer dan vier decennia na de release van het baanbrekende "New Rose", kwamen de originele leden van The Damned (James, Scabies, Vanian,  Sensible) weer bij elkaar voor vijf concerten in het Verenigd Koninkrijk.  

Brian James overleed vredig op donderdag 6 maart, met zijn vrouw Minna, zoon Charlie en schoondochter Alicia aan zijn zijde. Over zijn dood is verder weinig bekend. Hij werd 70 jaar oud.

The Damned