Llumen heeft met ‘The Breaking Waves’ zijn derde plaat uitgebracht. Het is een bijzonder sterke futurepopplaat geworden, die draait rond het eb en vloed van het leven, en die doorspekt is met de persoonlijke ervaringen van meesterbrein Pieter Coussement, gaande van zijn moeilijk herstel van twee kleine hartaanvallen jaren geleden, over de worsteling met psychische problemen, tot aan de zelfmoord van zijn bloedeigen broer.
Toch is ‘The Breaking Waves’ niet alleen een dieptreurige plaat vol ernstige beschouwingen. Het is ook een uiterst geslaagde electroplaat die u ongetwijfeld aan het dansen zal brengen. We hebben de eer om Llumen te gast te hebben op de Dark Entries Night van 12 oktober 2024, een optreden in de stad waar Pieter woont en werkt. Het was voor ons de gelegenheid om Pieter Coussement een aantal vragen te stellen rond zijn project.
Dag Pieter. Je hebt onlangs met ‘The Breaking Waves’ je derde plaat afgeleverd. Gefeliciteerd ermee, ik vind het een heel geslaagd werk. Ik heb begrepen dat er een dieper concept achter de plaat steekt. Kun je ons uitleggen wat dat concept is?
Dankjewel Xavier, de songs die op ‘The Breaking Waves’ staan, hadden het in mijn hoofd vaak moeilijk om samen een album te vormen. Daarom is ‘The Breaking Waves’ niet ontstaan als een bedoeld concept album, maar is het er eerder onderweg één geworden. Ik merkte op dat de teksten die ik schreef vervlochten zijn met zeeën en oceanen, en dat water als element een belangrijke rol is gaan spelen. Oceanen en zeeën worden in mijn teksten vaak metaforen voor zowel de goede als de slechte kanten van mijn leven. Het is bij het ontdekken van het coverbeeld, gemaakt door Emmanuel Snyers, dat het dan allemaal is samengevallen. Dat is een soort serendipiteit die ik graag omarm.
Het concept van ‘The Breaking Waves’ is gebaseerd op een aantal persoonlijke ervaringen van de afgelopen jaren. Wat kun je ons daarover vertellen, niet alleen over de gebeurtenissen, maar ook over de manier waarop ze je geïnspireerd hebben om ‘The Breaking Waves’ te maken?
Als ik stilsta bij mijn leven is het altijd wel eb en vloed. Er zijn momenten met heel veel geluk en rust, en dan zijn er al die andere momenten die wegen op mijn gemoed en onrust zaaien in mijn hoofd. Na ‘Polygon Heart’ wou ik ook niet opnieuw een moody album schrijven, al is me dat ook deze keer weer niet gelukt, denk ik. Maar nummers als ‘Desire’ en ‘Torn Skin’ zijn toch eerder vanuit een positieve wens geschreven dan uit een gloomy ingesteldheid. Ik probeer wel steeds vanuit een autobiografisch standpunt te schrijven. Vaak begint dat dan met een enkele zin die me invalt, en die dan aangevuld wordt met een verhaal dat het midden houdt tussen fictie en realiteit. Ik heb het niet altijd even makkelijk in het leven, en ben ook steeds zoekende naar een goede balans die ik vaak niet vind. Daardoor blijven nummers doorspekt met hoop en liefde, maar tegelijk ook gekenmerkt door verdriet en ontgoocheling. De dualiteit tussen beide uitersten is iets dat mijn melancholische zelf misschien té gewoon is geworden.
Je persoonlijke ervaringen hebben je ook al parten gespeeld tijdens de opnames van voorganger ‘Polygon Heart’ uit 2021, al begrijp ik dat het opnameproces al ver gevorderd was toen de problemen opdoken. Hoe heeft dat de opnames beïnvloed?
Dit ligt nu al heel wat jaren achter me, maar je hebt je bronnen goed geraadpleegd. Het is zo dat ik na mijn eerste plaat met veel enthousiasme gewerkt hebt aan de opvolger. Echter besliste mijn hart ergens halverwege daar anders over. Twee (kleine) hartaanvallen later moest ik mezelf terugvinden, wat een hele tijd geduurd heeft. Het woog op mij. Zo had ik bijna twee jaar nodig om terug in mijn plooi te komen, niet enkel mentaal maar ook fysiek. Mijn stem werd door bijwerkingen van medicatie stevig op de proef gesteld en ik moest mijn stem eigenlijk opnieuw leren gebruiken. Dit kan je her en der op het album horen. ‘Lifeline’ is het eerste nummer dat ik schreef na een lange mentale strijd, en het is daarom een nummer dat me erg aan het hart ligt. Wanneer ik het vandaag zing, heerst nog steeds dat gevoel, en is elke lettergreep 100 procent gemeend.
Hoe is Llumen eigenlijk ontstaan? Ik heb gehoord dat de groep oorspronkelijk uit drie leden bestond, maar dat jij later als enige het project voortgezet hebt, vanaf 2009.
Héél lang gelden had ik samen met Ivan Van der Herten een band, Sad CBA, die dan werd aangevuld met mijn broer Joris. Nadien doopten we dit om in Llumen. Maar zoals vaak het geval is, komt het leven dan in de weg te staan en groeien ambities wat uiteen, ieder concentreerde zich op zijn eigen levenspad. Ik heb dan beslist om zelf Llumen verder te zetten, omdat ik me geen leven zonder muziek kan inbeelden. Het staat nog steeds hoog op de prioriteitenlijst. Zonder muziek ontbreekt er een stuk van me. Momenteel neem ik alle taken voor mijn rekening, Joris speelt live mee en Ivan is nog steeds een goed klankbord. Eigenlijk doet die op elk album nog een beetje mee. Vaak is er nog een stukje van een tekst van zijn hand.
Je debuut ‘The Memory Institute’ dateert uit 2017, met een voorafgaande single in 2016. Het heeft met andere woorden lang geduurd vooraleer je debuut uitkwam. Hoe komt dat?
Dat heeft vooral met tijdsdruk te maken. In die periode doctoreerde ik aan het Instituut voor Psychoacustica en Elektronische Muziek (IPEM), en dat nam heel veel tijd in beslag. Daardoor duurde het wat langer dan gepland.
Op ‘The Breaking Waves’ zing je een stukje in het Duits in ‘Die Stille Totgeschwiegen’. Waarom heb je dat gedaan? Was dat een zware opdracht, of beheers je de taal van Goethe goed? Heb je ooit overwogen om ook in het Nederlands te zingen?
De zin ‘Ich habe die Stille totgeschwiegen’ heb ik ergens (fout) gehoord in een Après-skibar in Oostenrijk, en sindsdien is die blijven hangen. Die zin bekt gewoon heel goed in het Duits alsook in het Nederlands, maar mist kracht in het Engels. Ik heb ook heel wat affiniteit met Duits. Ik had reeds vroeg penvriendinnen in Duitsland, keek als tiener graag over de grens, ging destijds jaarlijks naar het Wave-Gotik-Treffen (WGT) in Leipzig, was grote fan van Goethes Erben en Das Ich, en had daarenboven een grootmoeder die naast Pools (wat ik helemaal niet kan) Duits als moedertaal had. Dus zo’n grote opdracht was het niet. Zelfs de hele Duitse versie op het dubbelalbum kwam redelijk makkelijk uit de pen. Nederlands is een taal die me voor songs niet ligt. Ik denk eerder in het Engels dan in het Nederlands.
‘A Part Of Me With You’ gaat over de zelfmoord van je broer. In een post op Facebook hierover schreef je: ‘Als je je op welke manier dan ook down voelt, praat dan met iemand. Als je het gevoel hebt dat je niemand hebt om mee te praten, neem dan contact op, zelfs als we elkaar nog nooit hebben ontmoet.’ Geloof je dat we zelfmoorden kunnen vermijden door meer aandacht te hebben voor psychisch lijden om ons heen?
Ik had het graag gehoopt natuurlijk. Het was en is een open uitnodiging om te blijven praten over wat je voelt. Ik geloof oprecht dat meer aandacht voor psychisch lijden heel wat verdriet kan vermijden. Zelfmoord an sich is natuurlijk een heel ingrijpende daad, maar wat eraan vooraf gaat is zo mogelijk nog erger. Ik kan niet goed beschrijven hoe het net voelt als je door de zelfmoord van een van je naasten een soort van ervaringsdeskundige wordt, maar het is de gedachte aan de eenzaamheid en het niet vinden van een andere uitweg die me het meest beklijft. Het is ook daaraan dat ik het meeste denk als ik aan mijn broer denk, wat me ook heel machteloos en verdrietig laat voelen.
Verschillende mensen hebben gewezen op het opvallende nummer ‘Harbour’, dat opnieuw een pakkende tekst heeft. Kun je even uitleggen wat de diepere betekenis ervan is? Is er ook een reden waarom je dit nummer als voorlaatste song op je plaat hebt gezet?
Ik heb het eigenlijk als laatste nummer op de CD gezet, ‘At Nadir’ is het eerste nummer van de tweede cd, maar met streaming diensten is dat niet zo duidelijk natuurlijk. ‘Harbour’ ontstond ergens tijdens een discussie. Het gaat over deel uitmaken van hetzelfde geheel, maar toch geen aansluiting vinden. Van hetzelfde willen, maar er niet in slagen om het te verzoenen. De oceaan als een stuwende kracht ten goede of ten kwade.
Mag ik zeggen dat je muziek in de jaren van klassieke en orkestrale dark electro meer richting futurepop geëvolueerd is? Ik herinner me een tijd dat er vaak – totaal onterecht, overigens – neergekeken werd op futurepop, ook al was het enorm populair, of misschien net daarom. Hoe kijk jij daarnaar?
Ik denk inderdaad dat ik steeds meer geëvolueerd ben richting futurepop, of ten minste complexere electro. Dat heeft vooral te maken met het feit dat ik me helemaal niet kan vinden in de minimal trend die heerst(e). Ik heb graag akkoordprogressies en melodieën. Die gaan mijn inziens wat verloren als je in de klassiekere electro blijft. Niets mis mee natuurlijk, maar minder hetgeen waar ik mijn ei in kwijt kan. Futurepop leent zich nu eenmaal meer tot het vertellen van verhalen. Er wordt weleens op neergekeken, maar dan is het toch ook nog netjes om op te merken dat bands als VNV Nation, Covenant of Diorama – om er maar een paar te noemen – er toch in blijven slagen om én een identiteit te hebben, én een resem tijdloze klassiekers te blijven produceren. Ik maak ook gewoon wat ik wil en hoef geen verantwoording af te leggen over welke stijl dat nu wel of niet zou zijn. Als je de nieuwe Implant er even bijneemt, of de laatste van Haujobb, dan weet je dat hokjesdenken niet zou hoeven.
‘The Breaking Waves’ deed het goed in de German Electronic WebCharts (GEWC). Je hebt daar twee weken op nummer 4 gestaan. Heb je daar veel gevolgen van ervaren?
We zijn in de GEWC binnengekomen op plaats 7 en een week later stonden we op 4 met Diary of Dreams, Solar Fake en Funker Vogt boven ons. We hebben het toen ook de volle periode uitgehouden op plaats 4. Iets waar ik toch trots op ben. Echt gevolgen zie je daar niet van, helaas. Ik heb de indruk dat organisatoren zich meer aantrekken van instagramlikes en facebook.
Je hebt een doctoraat in de musicologie. Nu ben ik al lang niet meer verwonderd dat ook mensen met een beladen kennis van muziek zich inlaten met metal, rock, pop en zelfs electro. Maar kun je ons toch even uitleggen hoe deze studies je werk als electromuzikant beïnvloed hebben?
Het klinkt misschien wat contra-intuïtief, maar het is vooral door mijn doctoraat te schrijven dat ik minder ben gaan experimenteren in Llumen. Als je elke dag de meest gekke muzikale experimenten doet op je job, dan ben je al eens blij dat je je kunt focussen op het schrijven van een song in plaats van een nieuw soort embodied geluidsexperiment te doen. Natuurlijk zit die experimenteerdrang nog steeds vervat in Llumen-songs en houd ik ervan om steeds opnieuw te zoeken naar nieuwe manieren om klanken én beelden te genereren.
Als ik hoor dat je al twee keer op het Mechanismus Festival in Seattle hebt kunnen spelen, in de Verenigde Staten, en de afgelopen tijd ook hebt opgetreden in Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en Nederland, dan vraag ik me af waarom je niet vaker kunt optreden in België. Ik ben blij dat dat op een Dark Entries Night kan gebeuren, want ik verwacht ook dat er veel mensen je hier aan het werk willen zien. Hoe kijk je daarnaar? Niemand is sant in eigen land?
Goh, ik geef het een beetje op om daar een verklaring voor te vinden. België is volgens mij een moeilijk land om optredens te vinden. Het buitenland is echter niet veel makkelijker, het vergt echt inspanningen om optredens te krijgen. Meestal hangt het vast aan likes en exposure op social media. Het is misschien een boutade, maar alle tijd die je in je socials steekt, die steek je niet in je muziek.
Ik kijk ernaar uit om eens in mijn hometown te spelen, dat is al heel lang geleden. Dus we hebben er ook voor gezorgd dat het op 12 oktober écht iets bijzonders wordt.
Live bestaat Llumen ook weer uit drie mensen. Kun je je groepsleden en hun rol in de groep even voorstellen?
Live zijn we inderdaad terug met drie, Joris is er ‘terug’ bij, en hij verzorgt visuals en licht. Dit spelen we ook live. Manu speelt synths en zorgt dat er technisch niets fout gaat. Het is sowieso leuker om met vrienden op te treden.
Llumen: website / Facebook / bandcamp (Alfa Matrix)